معیار زشتى کارها
و احذر کل عمل یعمل به فى السرو یستحیى منه فى العلانیه، و احذر کل عمل اذا سئل عنه صاحبه انکره أو اعتذرمنه
ترجمه:
از کارى که در نهان انجام مىشود، و در آشکار شرم آور است، بپرهیز و نیز از کارى که اگر انجام دهندهاش، در باره آن بپر سند، یا انجام آن را انکار مىکند و یا بخاطر آن پوزش مىطلبد، دورى کن.
شرح:
بسیار کسان هستند که دلشان نمیخواهد کار بد انجام دهند و مورد سرزنش مردم و خشم و نارضایى خدا قرار گیرند. ولى چون گاهى نمىتوانند فرق میان خوب و بد را تشخیص دهند، بطور ناخواسته و نا آگاهانه مرتکب اعمال ناپسند مىشوند.
از این رو، براى آنکه کار خوب از کار بد مشخص شود، و انسان بتواند فرق بین این دو را بشناسد و کار بد انجام ندهد، امام علیهالسلام دو قانون و نشانه ساده و آسان تعیین فرموده است: اول آنکه کار بد، آن است که بطور پنهانى و دور از چشم دیگران انجام داده مىشود، زیرا انجام آن بطور آشکار و برابر چشم مردم. باعث شرم و خجالت است.
دومین نشانه کار بد، آن است که انجام دهنده آن را مورد پرسش قرار دهند که چرا چنان کارى کرده است، یا انکار میکند و میگوید:من چنین کارى نکردهام، و یا بخاطر انجام آن کار عذر خواهى مىکند و میگوید:مرا ببخشید، از روى نادانى چنین کارى کردهام.
پس ما نیز، هر گاه دیدیم کارى که میخواهیم انجام دهیم، یکى از این دو نشانه را دارد، باید بدانیم که کار بدى است، و از انجام آن خوددارى کنیم.
کتاب: پندهاى کوتاه از نهجالبلاغه
نویسنده : هئیت تحریریه بنیاد نهجالبلاغه
ای کاش سخنان گهر بار ایشان امروز در زندگی انسانها جاری بود